Bu haftaki gönül köprümüzün konuğu; Azerbaycan Jurnalistlər (gazeteciler) Birliğinin üzvü (üyesi),  “Elm ve Təhsil” gazetelerin baş redaktoru, şair-publisist, nasir, F.B. Köçərlinin araşdırmaçısı. Sayın Pərixanım Mikayılqızı.

 -Sevgili Pərixanım Hanım bize, "Gündem Haber Gazetesi" okurlarına Karabağ'da yaşanılanları yaşadıklarınızı anlatır mısınız!

- Sevgili Cahit Bey, konuşmama, tarih boyunca başı belalardan kurtulamayan ülkem Azerbaycan diye başlamak istiyorum.

Takvimler 2 Nisan 1993 yılını gösterdiğinde Ermeniler vatanımın en güzel şehirlerinden biri olan Kelbeceride işgal ettiler ve neredeyse iki asırdır devam eden Ermeni tecavüzü, bu vesile ile bizlere bir kez daha nasıl bir düşmanla karşı karşıya olduğumuzu da göstermiş oldu.

Cahit Bey' bizde bir söz vardır "Gemide oturup, gemici ile kavga etmek" diye işte tamda bunu yaptılar bu Ermeniler bize. Ermineler, Karabağ'da günahsız insanları evlerinden, köylerinden kovup, yurtlarını terk etmek istemeyenleri de katlettiler. Bununla birlikte de tarihî kültürümüze ait ne var ne yok hepsini tahrip edip. Geri kalan kültürel kalıntıları da kendi kültürlerinin bir parçası gibi dünya ülkelerine pazarladılar.

1987 yılında Hankendi de yaptıkları suç ve cinayetleri daha da çoğaldı. Karabağ düşman tarafından işgal oldu. Hocalı(29.02.92.) Susa(08.05.92) Lacin(18.05.92) Hocavend(02.10.92) artık Ermenilerin eline geçmişti. Sovyet imparatorluğundan yeni ayrılmış, bağımsızlığın tadını doğru düzgün alamayan, ordusu tam olarak güçlenmeyen, hem siyasi, hem ekonomi olarak düşüş yapmış Azerbaycan, Karabağ'ı kayıp etmek korkusu ile yüz yüze kalmıştı.

Evlerden av tüfekleri bile olmayan insanların her taraftan eli kolu bağlı kalması için elinden geleni yapıyorlardı. Ülke dahilinde kaos başlamıştı. Ermeniler istikrarı bozmaya, insanların fikrini Karabağ konusunda dikkatini dağıtmaya çalışarak Bakü'de, Sumqayit'da isyanlar yapıyor, insanları soykırım yapması için ellerinden geleni yapıyordular. Ülkede kaos çoğalıyordu. Azerbaycan yardımsız ve yalnız başına kalmıştı. İnsanlar şaşkın ve üzüntü içindeydi. Ne yapacaklarını bilmiyorlardı. Böyle zor günlerin birinde, iki nisanda Karabağ'ın en güzel yerlerinden biri, doğası, çayları, yeşillikleri, dağları, antik mağaraları, yerleri ile meşhur, taşı-toprağı altın Kelbecer de düşman tarafından işgal olundu. İnsanlar zorla kendi ata yurdundan, evinden kovularak Azerbaycan'ın farklı şehir ve illerine taşınmaya mecbur kaldılar.

Karabağ'da Ermenilerin yaptığı vahşilikler, katliamlar hakkında şimdiye kadar çok şiir ve yazıları yazılmış, daha da yazılacaktır. İşte o hikâyelerden biride;

 "Tamamlanmamış Hayatlar"

Bir Şafak vakti idi, Kelbecer'de evlere baskın yapan eli silahlı, sakallı, korkunç yüzlü, askeri giyimli düşmanlar insanları döverek zorla evlerinden kovuyor, gitmek istemeyenleri sürüyerek dışarıya atıyorlardı. İnsanlar şaşkın sinirli halde düşmanla boğuşuyor, gitmek istemiyor olsalar bile yüzleri kan revan içinde, gitmeye mecbur kalıyorlardı. Bazıları daha üstlerini bile giyememişlerdi, çocukların bağırtısından arş-ı alâ titriyordu. Ermeni canileri hayvan sürüleri gibi saldırıyor; yaşlı, hasta kadın çocuk fark etmeksizin herkesi silahla korkutarak şehir merkezine topluyor. İtiraz edenleri de öldürüyorlardı.

İşe o zulmü kılcal damarlarına kadar hisseden annesiz ve babasız yaşayan üç kız ve bir erkek kardeşin oluşturduğu çekirdek aile en acı işkencelere maruz kalırken, erkek kardeşin korumacı tutumu ona çok ağıra mal oluyor, kafası gözü param parça ediliyor, yürüyemez bir hâlde şehri terk etmeye zorlanıyordu. Kız kardeşlerden bir tanesi bu zulme daha faza dayanamayarak intihar ediyor, diğer kalan iki kız kardeşte giriyorlar güllelenmiş erkek kardeşlerinin koltuklarının altına işkence, zulüm, tecavüz gibi bir sürü ağır yükle taşımaya çalışıyorlardı kardeşlerinin, ruhunu kaybetmiş bedenlerini...

Ne yazık ki bütün bu olaylar 20. yüzyılın sonlarında kendini medeni gösteren, vicdan ve merhametin olmadığı adaletten nasibini almamış kör ve sağır dünyanın gözleri önünde yaşanmıştır. Onlarda bu olaylara ya sessiz kalmış ya da her geçen gün biraz daha şehidimizin arttığı şehirlerimizin yağmalandı o günlerde Ermenilerden yana tavır koymuşlardı.

Cahit Bey' benim o günlerden kaleme aldığım ve isimleri değiştirilerek, tüm kaybolmuş tamamlanmamış hayatlara atfen yazdığım şiirimi tüm vicdanlara bırakmak istiyorum

TAMAMLANMAMIŞ HAYATLAR......

(Tamamlanmamış həyat hekayəsi)

Bir məcburi Kəlbəcər qaçqının söylədiklərindən.

                                    (Adlar şərtidir)

Allah! O nə zülm idi, o nə müsibət?

İnsan da bu qədər çəkərmi zillət?

Bir anda yağılar hücum etdilər,

Kəndi viran qoyub, talan etdilər.

Toz-duman bürüdü göyün üzünü.

Hər kəs itirmişdi, özü-özünü.

Aman verilmədi qoca, cavana,

Qaçanlar bilmədi qaçsın hayana.

Düşmən hər tərəfdən aldı aranı,

Həmən öldürürdü dönüb, qaçanı.

Əsir alınanlar çaşqın idilər,

Elə bil qəfil bir röya gördülər.

Bir anlıq dayanıb sakit durdular

Yağı caynağından imdad umdular.

Yox idi bir ümid, yox idi kömək,

Nə bir silah vardı, nə bir dəyənək.

Hara aparırdı aparan görən?

Ayaqlar altında ölürdü ölən.

Hər kəs ürəyində yol axtarırdı,

Nigaran-nigaran yola baxırdı.

Ölümdən qorxmayan edir hərəkət,

Nicat yolun tapaq, deyirdi gərək.

Üç bacı, bir qardaş yan-yana gedir,

Ayrı düşməməkçün ehtiyat edir.

Bacılar:Bağdagül, Telli, Mətanət,

Görürdü qardaşda qalmayıb halət.

Bacılar düşmənin fikrin bilirdi,

Qaçmaq üçün zaman,məqam seçirdi.

Mətanət, nə isə düşündü o an,

Sanki yetişmişdi dediyi zaman.

Özündə igid tək tapdı cəsarət,

Qəfildən sıradan qaçdı Mətanət.

Qaçdı ki, canını qurtara bilsin,

Bəlkə kömək üçün nə isə etsin.

Gördü düşmən çatıb tutacaq onu,

Bildi ki,yetişib ömrünün sonu.

Əsir düşməməkçün zalim düşmənə,

Əlvida eylədi cavan ömrünə.

Nə qorxu, nə həyat qalmadı canda,

Qayadan quş kimi uçdu bir anda.

Ah, nalə eylədi, yer, göy titrədi,

Ölümə gedəndə belə söylədi:

“Aparar Tərtər məni,

Sellərə qatar məni.

Qardaş vəfalı olsa,

Axtarar, tapar məni”.

Baxdı həsrət ilə Kəlbəcərinə,

Qovuşdu Tərtərin axan selinə.

Ətrafda duranlar çaşbaş qaldılar,

Qaçanın ardınca atəş açdılar.

Qardaş tez özünü atdı irəli,

Bəlkə bacısına kömək eylədi.

O talesiz cavan duymadı qəfil,

Açılan güllələr cisminə dəydi.

Heç gənc Mətanət duymadı bunu,

O məglub etmişdi nankor qonşunu.

Durdura bilmədi heç bir şey onu,

Düşmən də sındıra bilmədi onu.

Mətanət namusun, arın qorudu.

Şərəfin, şöhrətin, şanın qorudu.

Ölümü həyatdan üstün tutdu o,

Sanki günəş idi, qürub etdi o.

Qara hörükləri qarışdı suya,

Düşmən də mat qaldı belə olaya.

Elə bil həyata çökdü qaranlıq,

Məhv oldu insanlıq, məhv oldu varlıq.

Siz deyin belə dərd unudularmı?

Ya bir təsəlliylə ovudularmı?

Bir də gənc Mətanət olmayacaqdır,

Çiçəkləri açıb, solmayacaqdır.

Ömürlük qovuşdu əbədiyyətə,

Bəlkə bu dərs olsun bəşəriyyətə.

Fəxr edir Vətənim, torpağım, elim,

Qəhrəman qızı var, nər Mətanətim.

Mətanət ölməyib, bizimçün sagdır,

Nə qədər  biz varıq, yaşayacaqdır.

Tarixlə birlikdə qocalacaqdır,

Azərbaycan adı ucalacaqdır!

- Sevgili Pərixanım hanım, bu güzel mülakat ve şiiriniz için çok teşekkür ediyor, size sevdiklerinize Azerbaycan'a başarılar dolu bir yıl diliyorum.

  -Sevgili Cahit Bey' ben siz başta olmak üzere "Gündem Haber Gazetesi" sahibi ve çalışanlarına canı gönülden teşekkür ediyor başarılarınızın devamını diliyorum. Ne güzeldir ki tüm dostlarımızın ve bizim tüm yaşadıklarımızı bütün çıplaklığı ile anlatabildiğimiz, can vatanımız Türkiye'de de bir gazetemiz var... İyi ki varsınız. Bölgenize çok selamlar.

Cahit GÜNAY Şair-Yazar & Gönül Elçisi